- Բնութագրել մկանների կառուցվածքը և գործողությունները։
- Գրել հենաշարժիչ համակարգի բաժինների կառուցվածքը։
- Նկարագրել ոսկորների աճը։
- Արյան բաղարդրություն ձևավոր տարրեր և նրանց ֆունկցիան։
- Համառոտ գրել լեյկոցիտների, թրոմբոցիտների և երիթրոցիտների ֆունկցիաների մասին։
Պատասխաններ
1․ Մկանների համակարգը բաղկացած է երկու մասից՝ պասիվ և ակտիվ։ Ակտիվ մասը բաղկացած է կամային և ակամա հյուսվածքներից։ Առաջինը կմախքային մկաններն են, որոնք կազմված են միջաձիգ զոլավոր մկանաթելերից և կարող են կարճանալ և թուլանալ։ Դրանց շնորհիվ մարդիկ կարող են իրենց կամքով շարժվել։ Երկրորդ տեսակը հարթ մկաններն են, որոնք ձևավորվում են ներքին օրգանների մաշկի մկանները։
2. Հենաշարժիչ համակարգը որոշում է մարմնի ձևը, ապահովում է օրգանիզմի հենարային, շարժողական և պարտպանական գործառույթները։ Հենարային գործարույթն այն է, որ կմախքի ոսկրերը ձևավորվում են որպես կաղապար, և չեն ունենում հնարավորություն շարժվելու։ Կաղապարը նաև պաշտպանում է ներքին օրգանները վնասվածքներից։
3. Ոսկրերն աճում են երկարությամբ և հաստությամբ։ Ոսկրի աճը հաստությամբ որոշված է շրջոսկրի ոսկրաստեղծ հատկությամբ։ Նրա բջիջների բաժանման շնորհիվ ոսկորի մակերևույթի վրա առաջանում է ոսկրաբջջային շերտեր որոնց շուրջը միջբջջային նյութ է։ Ոսկրերն ունեն բարդ քիմիական բաղադրություն, որոնք ունեն օրգանական և անորգանական զոդ։ Տարիքը փոխում է ոսկրերի քիմիական կազմը։ Երեխաների և երիտասարդների մոտ գերակշռում են օրգանական նյութեր, և այդ պատճառով նրանք ավելի ճկուն և առաձգական են։
4. Արյան մեջ են հորմոնները, որոնք կարգավորում են օրգան համարգերի գործունեությունը։ Արյունը նաև ունի պաշտպանական դեր, որի մեջ կան սպիտակ գնդիկներ՝ լեյկոցիտներ ինչպես նաև հակամարմիններ, որոնք վնասում են օտար մարմիններից և ապահովում են օրգանիզմը որոշ հիվանդություններից։ Այս ուրշ կերպով կարելի է ձևակերպել հորմոններ։ Արյան խտությունը շատ ավելի քիչ է ջրի խտույթունից։
5. Երիթրոցիտները, արյան բջիջներ են որոնց գլխավոր ֆունկցիա թթվածնի փոխադրելն է։ Էրիթրոցիտներն իրենց թաղանթի վրա փոխանցում են մակրոմոլեկուլներ, հորմոններ, ամինաթթուներ և նուկլիիոտիդներ։ Լեյկոցիտները սպիտակ բջիջներ են, որոնք առաջանում են կարմիր ոսկրածածում և համակարգի օրգաններում։ Նրանց կենսագործունեությունը կախված է թե որ տեսակին են պատկանում։ Տեսակներն են՝ նեյտրոֆիլներ, լիմֆոցիտներ, էոզինոֆիլներ և բազոֆիլներ։ Թրոմբոցիտները՝ փոքր, բջիջների մարմիններ են, որոնք կարևոր են վերքերի բուժման և կենսական կարևոր գործընթացների մեջ: Սովորաբար մարդիկ ունեն 140,000 — 450,000 թրոմբոցիտներ միկրոլիտոր արյան մեջ։
Հղումները
Յանա Սարդարյան 