Քննարկվող հարցեր
- Ինչ է երևույթը
- Այն իրադարձությունը, որը տեղի է ունենում բնության մեջ կոչվում է երևույթ։
- Որ երևույթն է կոչվում ֆիզիկական,բերել հինգական օրինակներ
- Երբ նյութի հետ փոփոխություններ են տեղի ունենում կոչվում է ֆիզիկական երևույթ։
- ՕՐԻՆԱԿ-սառույցի հալվելը, կուժի կոտրվելը, ջրի եռալը, շաքարի փոշու վերածվելը, երկաթի խարտելը։
- Որ երևույթն է կոչվում քիմիական,բերել հինգական օրինակներ
- Քիմիական են անվանում այն նյութերը, որոնց ընթացքում նյութերը փոփոխվում են մեկ այլ նյութի։
- ՕՐԻՆԱԿ- ալյումին, յոդ, պղինձ, ցինկ և աղաթթու։
- Որոնքն են քիմիական ռեակցիաների հատկանիշները:
- Քիմիական ռեակցիաների հատկանիշներն են՝ հոտը, համը, ագրեգատային վիճակը, խտությունը, լուծելիությունը ջրում և այլն։ Ցանակացած փոփոխություն բնությանմեջ կոչվում է երևույթ: Երևույթները լինում ենֆիզիկական և քիմիական: Ֆիզիկական երևույթների ժամանակ նոր նյութեր չեն առաջանում, այլ փոխվում են նյութի ագրեգատային վիճակը, ձևը և չափսերը:
Ֆիզիզկական երևույթներ` ապակու, կավի, բաժակիկոտրվելը…
Քիմիական երևույթներ` որոնց ժամանակառաջանում են նոր նյութեր` ռեակցաներ:Քիմիական առեակցիաների հատկանիշները` գույնի,հոտի համի փոփոխություն, էներգիայի անջատումկամ կլանում, ստվածքի առաջացում և գազի անջատում
Ձյան գալը երկաթի ժանգոտում
Ջրի եռալը կաթի թթվելը
սառույցի հալվելը Փայտի այրում
բաժակի կոտրվելը լուցկի այրում
- Հարցեր և վարժություններ
1 Սահմանե՛ք ֆիզիկական երևույթ հասկացությունը: Առաջարկե՛ք առնվազն երկու օրինակ:
Այն նյութը, որի ետ փոփոխություններ են տեղի ունենում կոչվում է ֆիզիկական երևույթ։
2. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են ֆիզիկական (ընտրությունը հիմնավորե՛ք). ա) սառույցի հալվելը գ) ջրի գոլորշիանալը բ) պղնձի սևանալը տաքացնելիս դ) բաժակի կոտրվելը
Ա), բ), դ) քանի որ նյութերի հետ փոփոխություն է տեղի ունեցել։
3. Սահմանե՛ք քիմիական երևույթ հասկացությունը: Առաջարկե՛ք առնվազն երկու օրինակ:
Ֆիզիկական երևույթի երբ նյութի հետ փոփոխությունտեղի չի ունենում
ՕՐԻՆԱԿ-սառույցի հալում, ջրի եռում, ջրի գոլորշիանալը և այլն։
4. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են քիմիական (ընտրությունը հիմնավորե՛ք). ա) ջրի եռալը բ) արծաթե զարդի սևանալը գ) երկաթի ժանգոտվելը դ) կաթի թթվելը
Բ), գ), դ) որովհետև նրանք փոփոխվում են մեկ այլ նյութի։
5. Թվարկե՛ք քիմիական ռեակցիաների հատկանիշները: Բերե՛ք օրինակներ:
Քիմիական ռեակցիայի հատկանիշը երկու կամ ավելի նյութերից ստացվում է մեկ բարդ նյութ:
ՕՐԻՆԱԿ-ալյումինի յոդիդ, ջրածին, թթվածին և այլն։
6. Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ քիմիական ռեակցիաների ընթանալու համար: Թվարկե՛ք ձեզ հայտնի օրինակները:
Դրա համար անհրաժեշտ է սառը և տաք ջերմաստիճան, քանի որ նրարնից կարող է նյութը փոփոխվել մեկ այլ նյութի։
Տնային առաջադրանքներ
1. Թարմ պատրաստված մուգ թեյի բաժակի մեջ լիմոնի կտոր դրե՛ք և խառնե՛ք: Ի՞նչ է նկատվում: Երևույթը քիմիակա՞ն է, թե՞ ֆիզիկական:
Այս նկատվում է, որ լիմոնի երբ որ գցում ենք տաք ջրի մեջ այն սառում է, բայց գոլորշի է հանում։ Իսկ եթե լիմոնը թողենք մուգ թեյի մեջ, ապա լիմոնը արդեն թթու չի լինի։
Այս երևույթը ֆիզիկական է քանի որ այն հեղուկ է։
2. Բաժակի մեջ կիսով չափ ջո՛ւր լցրեք, ջրում լուծե՛ք կես թեյի գդալ խմելու սոդա և ավելացրե՛ք լիմոն: Ի՞նչ է նկատվում: Երևույթը քիմիակա՞ն է, թե՞ ֆիզիկական:
Սկզբում ուզում եմ ասել, որ սոդան չի լուծվում մինչև դուք չխառնեք։ Իսկ նկատվում է այն, որ եթե փորձենք խմենք այդ հեղուկը ապա մեզ կզգացվի միայն լիմոնի համը, քանի որ ջուրն ու սոդան անհամ են։
Սա ֆիզիական երևույթ է, քանի որ այն հեղուկ է։
Յանա Սարդարյան 